27 apr Altruïsme, de kracht van compassie
We hebben al verschillende boeken in onze nieuwsberichten getipt. Vandaag willen we een heel bijzonder boek meegeven als tip. Altruïsme, de kracht van compassie, van Mattieu Ricard.
Mattieu Ricard, de biochemicus boeddhistisch monnik werd, heeft een uitgebreid en krachtig boek geschreven over Altruïsme. Het boek telt bijna 900 pagina’s, maar na het lezen heb je meer inzicht in onderwerpen zoals de oorsprong van oorlog en geweld en de invloed van boeken en films op empathie.
(900 pagina’s iets te veel? Wellicht dat je deze TEDtalk interessant vindt.)
Empathie is niet de oplossing?
Waarom compassie en geen empathie? Of hoe is deze verhouding dan? Vorige week verscheen een artikel van Rutger Bregman die omschrijft waarom empathie niet de oplossing is, maar juist compassie. Empathie, je verplaatsen in iemand anders, is mooi, maar kan ook emotioneel vermoeiend zijn. Compassie geeft je ruimte, het geeft afstand, wanneer je niet met iemand meevoelt, maar voor iemand voelt, kun je meer van waarde zijn. Het vraagt een hele andere houding en veel oefening. Want dit is niet iets wat je van de één op de andere dag geleerd hebt. Ricard heeft er 50.000 meditatie uren aan gewijd. (Wist je al dat de Leefstijl Academie ook Mindfulness op het werk aanbiedt?)
Er is een groot verschil tussen empathie en compassie.
Altruïsme is niet hetzelfde als empathie, solidariteit, broederlijkheid, bezorgdheid of wederkerigheid. Als er verschillende woorden zijn om verwante begrippen te omschrijven, dan zijn daar goede redenen voor. Al te vaak wordt altruïsme verward met empathie, en dan nog vooral met het soort empathie dat hij omschrijft als affectieve resonantie: ik lijd omdat ik zie dat jij lijdt.
Empathie levert heel belangrijke informatie en werkt vaak als een soort knipperlicht dat ons waarschuwt dat iemand behoefte heeft aan hulp of steun. Maar mensen die zich voortdurend in die alarmfase van menselijke betrokkenheid bevinden, zullen snel opbranden. Zij putten zichzelf emotioneel uit, omdat hun gevoelswereld overgenomen wordt door het signaal dat anderen geven. Als het brandalarm dag en nacht afgaat in je huis, ga je er ook onderdoor.
Echt altruïsme is een mentale ingesteldheid, een motivatie en een intentie. Het uitgangspunt is om ondubbelzinnig goed te doen voor iemand anders. Dat kan zijn door het welzijn van die ander te verhogen of door zijn lijden te verminderen of op te heffen, compassie dus.
Een voorpublicatie vind je hier.