Heb jij liever een slecht patroon dan een onbekende?

patroon 1 uitgelicht

Heb jij liever een slecht patroon dan een onbekende?

Daar stond ik. Op een pensioenfeest, te praten met twee mannen die onlangs met pensioen ‘mochten’. Hoewel er niets mis is met genieten van de vrije tijd die het pensioen biedt, was het vooral het verhaal over de laatst jaren van hun werkzame leven die mij triggerde. Hoewel dit mensen waren die met plezier in het leven stonden, hadden ze de laatste jaren die zij werkten vooral ‘uitgezeten’. Ik vroeg hen welk advies ze mij wilden geven met de 30+ jaren voorsprong aan ervaring die zij hadden: Denk om jezelf. Er is meer dan werk alleen, je leeft niet om te werken.

Dit zette mij aan het denken. Nee, ik leef niet om te werken. Maar ik werk toch zeker ook niet alleen maar om te leven. Daarvoor maakt het een te groot deel uit van mijn tijd. Daarbij komt dat een groot deel van mijn identiteit samenhangt met mijn werk. Geen status, maar voldoening, zingeving, bijdragen aan ontwikkeling maken dat ik een blij mens ben.

Op hetzelfde feest ontmoette ik een dame van mijn eigen leeftijd. Ze vertelde mij dat ze zich niet op haar plek voelde in de baan waar ze na haar studie was gestart. Daarbij kwam ook nog dat ze het heel ingewikkeld vond om haar talenten te benoemen. Ook had ze na één werkplek nog niet echt kunnen ontdekken wat ze nu eigenlijk echt wilde doen. Het maakte haar onzeker. Toch, ondanks het feit dat ze het niet naar haar zin had, kostte het haar moeite om te zoeken naar een andere baan. Tegelijkertijd vroeg ze zich af hoe dat eigenlijk komt, want ze kon nu al stellig zeggen dat ze het zich niet kon voorstellen dat ze de komende jaren bij hetzelfde bedrijf zou moeten doorbrengen. Waarom kon ze zich er niet toe zetten om op zoek te gaan naar een nieuwe baan?

Het is inderdaad een gek fenomeen. We zitten op een spoor die we niet plezierig vinden (een baan, ongezond eten, onvoldoende bewegen, verplichtingen) en toch lukt het niet om dit te doorbreken. Wij mensen houden namelijk van bekende en vaste patronen: liever een slecht patroon dan een onbekende. Verandering kost moeite omdat we niet weten wat we kunnen verwachten, we moeten onze comfort zone verlaten. En dat vinden we nu eenmaal niet zo prettig. Hoe los je dat op? Verzamel mensen om je heen die je daarbij kunnen helpen. Dat kunnen bekenden zijn, maar ook professionals zoals een (loopbaan)coach of trainer.

Zowel de mannen die hun laatste jaren ‘uitzaten’ tot hun pensioen als de jonge professional die op zoek is naar haar talenten zouden baat kunnen hebben bij ondersteuning. Om duurzaam inzetbaar te blijven is het nodig om tijdig aandacht te besteden aan werkvermogen, talentontwikkeling en doorgroeimogelijkheden (binnen én buiten de organisatie).

Hoe? Dat is helemaal niet ingewikkeld; maak het bespreekbaar. Is daar wel tijd en ruimte voor binnen de organisatie? Ja, zeker wanneer we – zoals Ben Tiggelaar op 22 november jl. al aankaartte in NRC – het contraproductieve beoordelingsgesprek het veld laten ruimen. Richt de gesprekscycli zo in dat ontwikkeling speerpunt wordt. Daarbij spelen twee factoren een rol; de ontwikkeling die noodzakelijk is om de functie te kunnen blijven uitvoeren en de ontwikkeling die wenselijk is vanuit het oogpunt van de medewerker. Daarmee voorkom je dat een jonge professional een deuk oploopt in haar zelfvertrouwen, omdat ze in haar eentje niet kan ontdekken waar haar interesses en talenten liggen. Ook voorkom je dat medewerkers de jaren naar hun pensioen ‘aftellen’ door doelen te blijven stellen en uitdaging te bieden. Daag jezelf uit patronen te doorbreken.