09 sep Geef je telefoon maar weer de schuld
Met enige regelmaat zie je mensen op social media voorbij komen met uitdagende challenges waarin ze willen afrekenen met een probleem. Je ziet de kilo’s eraf vliegen op het moment van uitdaging en de sixpacks ontstaan waar je bij staat. Uitdagende teksten waarin de wereld wordt medegedeeld dat het nu klaar is met de tekortkoming en dat de komende vier weken wordt gewerkt aan doelen als sporten, diëten, niet meer oordelen, minder mailen, minder klagen of de telefoon niet om de drie minuten raadplegen. De stimulerende reacties op dit ‘soort van’ voornemens zijn niet van de lucht. Logisch natuurlijk want wat zou je erop tegen hebben als er weer iemand een uitdaging gaat starten?
Groepsdruk als noodzaak om een challenge te behalen?
We liken de uitdagingen wel op social media, want we gunnen onze vrienden uiteraard een succes. Het challengen van uiteenlopende onderwerpen is een dagelijks thema en het lijkt wel dat wanneer je voor jezelf een tekortkoming ontdekt, de enige weg om dit aan te pakken een challenge moet zijn waarbij iedereen mee kijkt. Men vindt gelijkgestemden, stimulerende reacties of waardering als het is gelukt. Maar ook bemoediging als er een dipje in de challenge komt. Immers als het donker is en regent dan is die in de zomer bedachte hardloopchallenge niet meer zo plezierig. Of als de BBQ op het werk de collega’s heeft getrokken die jou allemaal toch voor die ene keer overhalen de lekkere saus en de rode wijn te nemen ‘omdat het zo gezellig is’. De volgende dag is een peptalk dan wel weer noodzakelijk.
Het is een bijzonder fenomeen en ook in mijn trainingsgroepen willen mensen vaak een stimulerende challenge voor de buikspieren, de loopafstand of andere onderdelen om maar een stok achter de deur te hebben. Ze leggen zichzelf een groepsdruk op door openlijk een uitdaging aan te gaan en zetten zich hiermee voor het blok. Als het werkt dan werkt het. Niets op tegen. Maar wat is er eigenlijk echt aan de hand met hen die zichzelf voor het blok willen zetten?
Laten we de mobiele telefoon eens nemen als onderwerp voor de analyse. Of liever gezegd de smartphone. Kijk even op je eigen social media kanalen en je komt na een korte zoektocht geheid een tekst tegen van (weer) iemand die trots aangeeft dat hij zijn Nokia 3310 weer voor veel geld bij de retroshop heeft gehaald. De reden: op het werk zat men tijdens de vergadering op de smartphone te kijken. Maar ook thuis klaagt men over het feit dat de challenger in kwestie vooral met de aandacht in de handpalm zat te staren, maar niet de goede cijfers op school meekreeg van een enthousiaste dochter of zoon. De nachtrust werd verstoord omdat het piepende ding de pushberichten consequent bleef melden. Van ‘er valt over 5 min een bui’ tot de maîtresse die een stiekeme zoen-smiley stuurt (herkenbaar aan een persoonlijk toegekend piepje die alleen hij weet).
De smartphone als eerste levensbehoefte
Diezelfde smartphone is een eerste levensbehoefte van bijvoorbeeld een vluchteling die zijn weg zoekt in een vreemd land, vreemde taal en gedesoriënteerd aanwijzingen zoekt om te overleven. Immers de smartphone wijst je de weg, geeft informatie over waar je bent, kan woorden vertalen en wijst je het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Het brengt je onderling in contact met lotgenoten en geeft je de mogelijkheid je netwerk te vergroten. Dikwijls wijst het de weg naar voedsel en naar hulpinstanties op zoek naar een vreedzaam bestaan. Of het is de enige manier om contact te houden met achtergebleven familie die zich afvragen of men nog in leven is. In dat licht is het een luxe als je jouw smartphone kan vervangen door een toestel waarmee je alleen kan bellen. Kloppen de argumenten nog wel die men hanteert voor een dergelijke challenge?
De oplossing lijkt heel heroïsch en dapper, maar is eigenlijk een gebrek aan discipline en persoonlijk leiderschap. Immers, als men op het werk meer aandacht heeft voor de mobiele telefoon voor de vergadering zelf, dan is er wellicht iets mis met de agenda die bol staat van niet boeiende onderwerpen. Of de onderliggende collegialiteit heeft minder prioriteit dan Facebook of Instagram. Het zijn afspraken over hoe men met elkaar wil omgaan die ontbreken, maar de smartphone wordt als oorzaak benoemd. En als het thuisfront minder aandacht krijgt dan de smartphone, dan kun je jezelf de vraag stellen waar de prioriteiten worden gelegd. Bij de huiswerkbegeleiding van jouw kinderen of bij filmpjes op YouTube? Of is jouw reactie onmisbaar op een app van je collega of hij morgen gevulde koeken of een kokosmakroon moet meenemen voor bij de koffie?
De echte uitdaging: zelfdiscipline
Door de telefoon de schuld te geven en een dappere challenge aan te gaan hoef je aan deze vragen geen aandacht te besteden. De oorzaak ligt dan namelijk niet bij diegene die het apparaat bedient, maar bij het apparaat zelf. Je maakt slim gebruik van de psychologische noodzaak de groep te betrekken bij jouw uitdaging, maar die groep is na de eerste like jouw challenge alweer vergeten. En hoewel de groepsdruk je wellicht door de challenge heen sleept, is het vooral de uitdaging om je goed intenties ook ná die tijd voort te zetten.
Vooral waar het gaat een uitdaging om leefstijl te verbeteren, is het niet zozeer de kunst om dit op sociale media te delen. De ware kunst is het weerstaan van de taart of de wijn die je een maand niet wilde drinken, ook op de momenten ‘waarop het zo gezellig is’. Zo ook het telefoongebruik in een vergadering. Het is niet de uitdaging om dit een tijdje niet te doen. De uitdaging is dat de medewerkers elkaar aansporen tot het bijdragen aan een boeiende vergadering. In dat licht is de stap om een retrotelefoon te nemen een oprechte stap terug in de tijd, waarbij je verzuimt de eigen discipline als uitdaging te zien. Want wanneer het doel middels externe kanalen moet worden bereikt, dan is het onderliggende probleem wellicht dat je zelf niet overtuigd bent. Sterker nog; dat je het liefst gewoon ongezond wilt blijven eten, dat je eigenlijk helemaal geen zin hebt in de aandacht die het gezin van je vraagt. De vraag is daarmee: ben je op zoek naar ware verandering of ga je mee in de hype? Ben je bereidt te werken voor je doel, of kies je de weg van de minste weerstand. Want laten we eerlijk zijn: zijn de mensen die het van de daken schreeuwen of zijn het de mensen die vanuit hun eigen overtuiging hun eigen gezonde leven leiden die je vooral waardeert?
Dat daar waar bij jou de twijfel zit, zit bij hen de overtuiging.
Het zijn die mensen die hun waarden ooit in beton hebben gegoten en staan voor wat ze belangrijk vinden in het leven. Niet door een zelfopgelegde groepsdruk, maar door een intrinsieke drive te leven op een wijze die zij zelf belangrijk vinden. Mensen die als vanzelfsprekend hun eigen keuzes maken. Dikwijls ook nadat ze zelf vonden dat er het anders moest, maar niet kozen voor verandering voor de omgeving maar op grond van hun eigen overtuiging.
Jouw telefoon kan er niets aan doen…
Persoonlijk leiderschap is de uitdaging van iedereen in de hectische westerse samenleving. De continue aandachttrekkerij van de wereld om ons heen maakt het er niet eenvoudiger op een goede leefstijl te hanteren. Zoekend naar balans tussen werk en privé, de smartphone en de omgeving, een verfrissend sportmoment of een TV programma. Je telefoon kan er niets aan doen. Die hoeft niet als schuldige worden aangewezen. Het is dezelfde groepsdruk die het je zo moeilijk maakt jouw doelen te behalen. De groep die je een ‘like’ geeft om je challenge te volbrengen, is dezelfde groep die je verleidt tot het omgekeerde. Je afhankelijk opstellen van de groep als stok achter de deur geeft daarmee haarfijn aan waar het probleem ligt: onvoldoende de baas zijn over jouw leven is de oorzaak voor je tekortkomingen.
Door aandacht te besteden aan persoonlijke waarden kom je erachter waar jouw overtuigingen liggen en ben je bewapend om elke challenge op social media met een glimlach te bekijken, je neus op te halen en je eigen gang te gaan.