Burn-out is een keuze!

burn out 1 uitgelicht

Burn-out is een keuze!

Vorige week zijn er door de Leefstijl Academie meerdere lezingen verzorgd op het LEEFevent in de MartiniPlaza in Groningen. De titel van de lezing ‘Burn-out is een keuze!’ prikkelden genoeg mensen om dit bij te wonen. Elke keer zat de zaal namelijk overvol. Burn-out is een onderwerp die we heel vaak tegenkomen en het lijkt erop dat dit fenomeen een soort verzamelbegrip gaat worden voor de medewerker die het niet meer trekt. Omdat we veel inhoudelijk goede vragen en inspirerende opmerkingen kregen, vertelt Karel Jonker je hieronder meer over de stelling: Burn-out is een keuze!  

Ga je mee in de hype?
Wanneer we het over burn-out hebben, bedoelen we niet de burn-out als gevolg van een depressie. Depressie is een ziekte en heeft een andere oorzaak dan de burn-out als gevolg van werk of maatschappelijke druk.We worden door de media en mensen continue aangesproken over de verhoogde werkdruk, artikelen in de krant zoals bijvoorbeeld studenten van 18 jaar die in een burn-out raken, en dat de huidige maatschappij en te groot beroep op ons doet. Burn-out is handel, is commercieel interessant en als we er maar veel over te melden hebben dan ga je dat ook allemaal geloven. Je kiest er zelf voor mee te gaan in de hype.

burn out 1

Burn-out een gebrek aan Persoonlijk leiderschap
Een burn-out een gebrek aan persoonlijk leiderschap want het is een gevolg van keuzes die je eigenlijk niet wilt maken maar die je toch maakt omdat men het van je verlangt. Hierdoor krijg je problemen omdat het niet overeenkomt met wat je eigenlijk in de basis essentieel vindt.
Als ik even naar mezelf kijk dan is een burn-out in mijn leven altijd een loerend roofdier die elke kans zal aangrijpen me te pakken. Een roofdier die me op elk moment van de dag probeert te lokken in zijn val. Het zijn de dagelijkse momenten waarop de collega’s dat vragen, waar ik eigenlijk geen gehoor aan kan geven. Maar wanneer ik besluit er geen gehoor aan te geven wordt het erger. Men gaat vragen waarom ik niet reageer op mail of whatsapp. Dat ik niet gezellig ben als ik besluit niet met de collega’s te gaan stappen na een week hard werken. Het zijn de momenten waarop ik wil kiezen voor wat ik het liefste wil. Maar daar wil het loerende roofdier mij niet hebben. Daar ben ik niet de prooi.

‘We kunnen er niets aan doen.’
Het lijkt erop dat we er niets aan kunnen doen. Dat we in de ratrace geen eigen keuzes kunnen maken. Dat de wereld een beroep op ons doet waar we niet echt zelf een eigen invloed op kunnen uitoefenen. Maar is dat wel waar? We leven in een 24 uurs economie, continu in contact door social media, een tijd van digitalisering en technologisering, en een cultuur waarin we overal bij willen horen en mee willen praten. We hebben daarnaast ook een levensstijl ontwikkeld waarin noodzakelijke lichaamsbeweging tot een minimum is beperkt. Lichaamsbeweging als onderdeel van een leefstijl waarin inactiviteit de boventoon voert. Als je ervan uit gaat dat een gezond en gelukkig leven ondersteund wordt door een actieve leefstijl dan worden we daarvoor niet meer echt uitgedaagd.
En geluk. Ook zo’n ding waar we met zijn allen naar op zoek zijn alsof we de hele dag gelukkig kunnen zijn. Wat is geluk eigenlijk als je het de hele dag zou beleven? Of is geluk meer een moment die je even voelt langskomen, die je even ervaart maar daarna ook weer kwijt raakt. Misschien ook wel kwijtraakt omdat de telefoon gaat of er berichtje binnenkomt waarom je nog niet hebt gereageerd op het mailtje van je collega.
Meedoen is het devies, doe je niet mee dan ben je er niet bij, weet je niet mee te praten, mis je iets. Meedoen is ook essentieel. Als mens immers, ons groepsgedrag is de manier waarop we hebben overleefd in de geschiedenis van de mensheid. Het is dan ook onderdeel van onze primaire behoefte en het geeft ons een onveilig gevoel als we er niet bij horen.

Een keuze is simpel: Het is ja of nee. 
Maar het is altijd een keuze er ja of nee tegen te zeggen. Toch? Je bepaalt toch zelf wat je wel of niet accepteert of laat je je leiden door de hypes en de keuzes van anderen? Jij toch niet? Dat doen al die anderen, al die mensen met een burn out, of zij die hard op weg zijn een burn-out te ontwikkelen.
Als we nu schetsen dat het ‘erbij willen horen’ belangrijk is en dat de digitalisering ons continu uitnodigt mee te doen in de ratrace wat zijn dan de keuzes die je hebt om te voorkomen dat je in een situatie belandt die je niet wilt?

burn out 2

Maar de echte vraag die je jezelf moet stellen is; voor welke waarden sta jij als individu? Hoe vaak denk je aan deze waarden? Als je nu eens bij jezelf nagaat wat is het meest belangrijk in mijn leven op dit moment? Wat bepaalt mijn levensgeluk en wat is zo essentieel dat je er niet aan moet denken dat je het mist. Hoe vaak heb je er deze week aan gewerkt en hoe vaak heeft het deze week bijgedragen aan je keuze? Is het niet zo dat als je als individu je eigen waarden bepaald en je laat deze waarden altijd een rol spelen bij de keuzes die je maakt, dat een burn-out dan ondenkbaar is? Met dergelijke waarden vallen de keuzes die je erna moet maken veel lichter.

Stel je hebt voor jezelf de waarde vitaliteit bepaald. En stel dat je met deze waarde terugkijkt in je (werk)week. En stel dat je nauwelijks of niet aan deze waarde hebt gewerkt. Dat je telkens keuzes hebt gemaakt die ver af staan van wat jij wezenlijk essentieel vindt in je leven. Wat gebeurt en dan met je?
Je maakt keuzes die ver af staan van wat jij essentieel vindt en dat kan niet anders dan een gevolg hebben die uiteindelijk burn-out heet. In dergelijke situaties lever je eigen waarde in. Het zijn dan de eigen keuzes die daartoe hebben geleid.

Burn-out is een keuze
Burn-out is een keuze. Vooral als je niet al keuzes hebt gemaakt over echt belangrijke zaken. Dan zal jouw omgeving gaan bepalen welke keuzes er gemaakt gaan worden. Hoe verder de omgeving af staat van jouw meest essentiële dingen, hoe eerder het roofdier burn-out de prooi te pakken heeft.
Ik wens je veel wijsheid toe met de overpeinzing over de waarden die voor jou vandaag het meest essentieel zijn. Vraag je vandaag ook eens af of je deze week voldoende tijd en aandacht hebt besteed aan deze waarden in jouw agenda.

Vindt je het lastig? De Leefstijl Academie helpt hierbij. Zo verzorgen we niet alleen begeleiding op individueel niveau, maar is het onderwerp Persoonlijk Leiderschap ook vaak een onderdeel in een vitaliteitstraject die verzorgd worden aan organisaties. Wil je hier meer over weten? We drinken graag een kop koffie met je!